W tym roku mija 25 lat od pierwszych, nie całkiem jeszcze wolnych wyborów do Sejmu w 1989 roku, które jednak w rezultacie doprowadziły do odzyskania przez Polskę pełnej suwerenności. Polska zamierza na całym świecie, poprzez media, w tym także polonijne, propagować nasze wspólne zwycięstwo. Okaże się już pewnie niedługo, czy ta rocznica aktywnie zaistnieje również na szczeblach rządowych USA, Niemiec, Francji i Anglii. Szerokie działania informacyjno-propagandowe na rzecz tych obchodów podjęli Prezydent RP Bronisław Komorowski oraz Minister Spraw Zagranicznych, Radosław Sikorski.

W związku z obchodami 25-lecia pierwszych wolnych wyborów do Sejmu i Senatu w Polsce w 1989 roku, w których zwyciężyła Solidarność, Związek Dziennikarzy Polskich w Niemczech przygotowuje w Berlinie wystawę fotografii Mariana Stefanowskiego „Solidarni zza muru”, przypominającą wkład emigrantów berlińskich wspierających Solidarność w odzyskanie wolności przez Polskę.

Artysta fotograf Marian Stefanowski był współpracownikiem toruńskich wydawnictw niezależnych. Aktywny działacz i współzałożyciel zachodnioberlińskiej Arbeitsgruppe Solidarność/Grupa Robocza Solidarność. W roku 2012 decyzją Prezydenta Bronisława Komorowskiego odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP za pracę na rzecz przemian demokratycznych w Polsce. Pracownik Muzeum Kinematografii oraz Fundacji Arsenal w Berlinie, fotoreporter.

Od grudnia 1981 roku Stefanowski dokumentował życie Polonii Berlina Zachodniego, w szczególności wydarzenia i postaci związane z nurtem niepodległościowym i pro-solidarnościowym. Jego zbiory to dokument czasu o wielkiej wartości historycznej. Subiektywny wybór prac, 50 do 60 eksponatów, dokonany przez autora prezentować ma nie tylko działalność polskiej diaspory zza berlińskiego muru, ale i wkład społeczeństwa niemieckiego na rzecz odbudowy wolnej i demokratycznej Polski.

Wystawa zostanie zaprezentowana w Berlinie oraz w Warszawie przy współpracy ze Stowarzyszeniem Wolnego Słowa w Warszawie. Prowadzone są negocjacje w sprawie przejęcia patronatu nad wystawą przez Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku.

Wystawa zaprezentowana zostanie w dwóch częściach: sylwetki-portrety działaczy dwóch najważniejszych grup pro-Solidarnościowych oraz dokumentacja życia codziennego w Berlinie.

Może po raz pierwszy w ogóle publiczność polska i niemiecka zobaczy portrety tych, którzy stworzyli w Berlinie sprawnie działające i skuteczne struktury pomocy. Bez ich codziennego zaangażowania nie powstałyby kanały przerzutowe, nie zorganizowano by funduszy na rzecz internowanych i uwięzionych oraz ich rodzin. Nie dotarłby do miejsca przeznaczenia sprzęt elektroniczny i drukarski, farby, sita, ale też wolne słowo z emigracyjnych wydawnictw.

Wystawa „Solidarni zza Muru” to subiektywne spojrzenie autora na nie tylko „zbiorowy portret” Polaków, dla których Berlinie Zachodni był już to przepustką i poczekalnią do Nowego Świata, już to miejscem, gdzie osiedlić się mieli na stałe, lecz także ukłon w stronę berlińczyków, podziękowanie za ich pomoc i zaangażowanie.

„Solidarni zza Muru” to impresja o początkowo spontanicznej, później dobrze zorganizowanej pomocy dla Kraju, pomocy nie tylko humanitarnej, o której sporo wiemy, ale przede wszystkim na rzecz wolnego słowa i solidarności z Solidarnością, na rzecz polskich ruchów demokratycznych i niepodległościowych.

Wystawa „Solidarni zza Muru” przybliża atmosferę tamtych lat, dokumentuje dzień powszedni osób wspierających i koordynujących pomoc dla opozycji w Polsce, budujących kanały dla nieocenzurowanej wymiany informacji między Polską a Berlinem Zachodnim. Stefanowski dokumentuje akcje protestacyjne i demonstracje, działalność propagandową na rzecz demokratycznej i wolnej Polski, ale też miasto podzielone Murem.

Do upadku systemu komunistycznego w Polsce przyczyniła się w znacznym stopniu aktywność opozycjonistów na emigracji, o których dzisiaj niewiele się wie.

Wystawa „Solidarni zza Muru” ma przywrócić pamięć tych działań, ma oddać cześć wszystkim działaczom Solidarności zza berlińskiego Muru.

Krystyna Koziewicz
Ewa Maria Slaska – koordynatorka projektu
Foto: Marian Stefanowski

Komentarze

komentarzy