Stanisław Przybyszewski był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli modernizmu, którego twórczość zdobyła sławę poza granicami Polski. Na wystawie Edvarda Munka w Berlinische Galerie można obejrzeć portret Stanisława Przybyszewskiego, który powrócił do Berlina nieco w innej,  artystycznej formie. W swojej twórczości Przybyszewski wysunął postulat sztuki wolnej, nie zaangażowanej w życie narodu, sztuki elitarnej, która przestanie być wyrazicielką tendencji dydaktycznych, moralizatorskich i patriotycznych.

Artysta nie jest sługą ani kierownikiem, nie należy ani do narodu, ani do świata, nie służy żadnej idei ani żadnemu społeczeństwu. Artysta stoi ponad życiem, ponad światem, jest Panem Panów, niekiełznany żadnem prawem, nieograniczany żadną siłą ludzką. Stanisław Przybyszewski

Warto czasem zatrzymać się i pobyć chwilę ze sztuką oraz z jej nieocenionym pięknem i bogactwem, jakie daje. Są one spełnieniem pragnień i potrzeb, a przede wszystkim okazją do refleksji Sztuką jest również to, co sprawia nam przyjemność, uwalnia od stresu i daje możliwość odpoczynku

Stanisław Przybyszewski urodził się 7 maja 1868 roku w Łojewie, wsi położonej niedaleko Mysiej Wieży i Kruszwicy. Pół mili dalej urodził się Jan Kasprowicz, którego los nierozerwalnie splątał z Przybyszewskim.

Stanisław Przybyszewski: artysta nieprzewidywalny

Na początku była chuć – tak rozpoczyna się słynne Requiem aeternam. Jego autor szokował nie tylko swoją literaturą. Miał wielki czar, któremu nie można było się oprzeć. Kobiety do niego lgnęły, mężczyźni go podziwiali, był jednym z najbardziej kontrowersyjnych postaci polskiej sceny literackiej. Za otoczką skandalu kryło się jednak coś więcej – der genialer Pole zapisał się w historii jako wybitny przedstawiciel modernizmu.

Twórczość Stanisława Przybyszewskiego została przez krytyków i historyków literatury dość konkretne sklasyfikowana. Uznawany jest on jednego z najważniejszych przedstawicielu nurtu tzw. Młodej Polski. Uważa się go również za sztandarową postać polskiego dekadentyzmu. Na jego twórczość składają się nie tylko powieści, ale również dramaty, wiersze i nowele. Pisał nie tylko w języku polskim, ale używał również języka niemieckiego.

Początek twórczości Stanisława Przybyszewskiego przypada na okres, kiedy pracował i studiował w Berlinie. Wówczas to opublikował choćby „Requiem Aeternam” w 1893 roku, a rok później „Wigilie”. Okres berliński w twórczości Przybyszewskiego to również takie dzieła jak „Dzieci szatana” z 1897 roku. Krytycy są zgodni co do tego, że twórczość Przybyszewskiego w Berlinie wywarła znaczący wpływ na nurt niemieckiego modernizmu.

Jednak na na długo Stanisław Przybyszewski związał się z Berlinem. W 1898 jest już w Krakowie, gdzie nadal rozwija swoją twórczość jednocześnie pracując w redakcji Życia. Wówczas to publikuje „Na drogach duszy”, czy też „Z głębi kujawskiej”. Następnie warto również wspomnieć o takich pozycjach jak „Synowie ziemi”, a także „Mocny człowiek ” (1913). Często bohaterami powieści Przybyszewskiego były postaci o wątpliwej postawie moralnej, na swój sposób wręcz wypaczonej.

Niewątpliwie ważną część dorobku literackiego Przybyszewskiego stanowią dramaty. Warto tutaj wspomnieć o takich dziełach jak „Goście”, „Złote runo”, czy też „Dla szczęścia”. Warto również w tym wypadku wymienić również „Snieg”, „Śluby”, czy też „Miasto” z 1914 roku. Jednym z dominujących wątków, które poruszał w swoich dramatach był konflikt płci. Z racji swojej twórczości Przybyszewski jest również uznawany za twórcę dwudziestowiecznego satanizmu intelektualnego.

Warto się również zastanowić czym tak naprawdę charakteryzował się twórczość Przybyszewskiego? Jakie miała i ma znaczenie nie tylko na krytyków, ale również dla rzeszy czytelników. Przede wszystkim w dziełach Przybyszewskiego możemy się spotkać z totalną negacją życia. Przybyszewski nie nadawał mu żadnych większych wartości. Według niego całym sensem nasze egzystencji jest raczej dogłębne cierpienie. Właściwie tylko dla tego mamy prawo żyć, że możemy cierpieć. To dość fatalistyczne podejście do rzeczywistości przewija się przez niemalże całą twórczość Przybyszewskiego. Jego dzieła przepełnione są również wszechogarniającą melancholią. Co ważne – dla tego autora niespecjalnie istotna jest forma literacka. Wyznacznikiem jego twórczości jest raczej treść i przesłanie, które ze sobą niesie. Niewątpliwie jego twórczość można uznać za dość oryginalną i nieco trudną do przyswojenia. Jednak zdecydowanie warto zagłębić się w niektóre dzieła Przybyszewskiego.

https://stachu-przybyszewski.pl/tworczosc/

Komentarze

komentarzy