W historycznej stolicy Polski, Krakowie – mieście z bogatą tradycją, pełnym zabytków – zrodził się fenomen szopki krakowskiej. Nigdzie indziej na świecie nie powstają tak niezwykłe budowle upamiętniające narodzenie Chrystusa. Wykonywane są specjalnie na Konkurs na Najpiękniejszą Szopkę Krakowską, organizowany przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Zwyczaj budowania szopek krakowskich powstał w XIX wieku na przedmieściach Krakowa, a ich twórcami byli ubodzy robotnicy budowlani. To właśnie oni, szukając dodatkowego zarobku w okresie jesienno-zimowym, zaczęli budować z tektury i lekkiego drewna przenośne sceny służące do odgrywania kukiełkowych przedstawień o narodzeniu Chrystusa. Charakterystycznym elementem tych konstrukcji były wysokie wieże nawiązujące do architektury krakowskich kościołów. Zwyczaj kolędowania z szopką szybko się przyjął i przez dziesiątki lat w okresie Bożego Narodzenia na krakowskim rynku gromadziły się teatralne grupy z szopkami, oczekujące na zaproszenie do domów zamożnych krakowskich rodzin.

Po I wojnie światowej zdawało się, że czas krakowskich szopek nieuchronnie przeminął. Tak się jednak nie stało – tradycja, choć w nieco zmienionej formie, odrodziła się 21 grudnia 1937 roku, kiedy zorganizowano pierwszy konkurs szopek krakowskich. Inicjatorem tego przedsięwzięcia był Jerzy Dobrzycki – późniejszy dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Szopki krakowskie wyróżniają się pełnym przepychu zdobnictwem i charakterystyczną architekturą, która w harmonijny sposób łączy elementy krakowskich zabytków. Wieże kościoła Mariackiego, kopuła kaplicy Zygmuntowskiej z katedry wawelskiej, a także Brama Floriańska, Sukiennice i Barbakan – to najczęstsze motywy, do których nawiązują stający do konkursu szopkarze. Piękno samej architektury podkreślają niezliczone ornamenty, kolorowe witraże, a przede wszystkim cała plejada postaci zaludniających kolejne kondygnacje i wnęki. Obok Świętej Rodziny, czyli Matki Boskiej, świętego Józefa i leżącego w żłóbku Dzieciątka, odnajdziemy w szopkach krakowiaków w strojach ludowych, anioły, muzykantów, a także bohaterów krakowskich legend, takich jak Pan Twardowski, smok wawelski, lajkonik czy hejnalista z wieży Mariackiej.

Wyjątkowe w swoim rodzaju szopki krakowskie pokazane zostały w 2017 roku w Muzeum Alte Münze w Berlinie! Zachwyt i podziw budziły bajkowe połączenie architektonicznych detali, których pierwowzorem są krakowskie zabytki.

Tekst: Barbara Nowak

Zdjęcia : Krystyna Koziewicz

Komentarze

komentarzy