Narodowe Święto Niepodległości – najważniejsze polskie święto narodowe, obchodzone 11 listopada, na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku.

Z kart historii:

W XVIII wieku silna niegdyś Rzeczpospolita zaczęła się chylić ku upadkowi, co doprowadziło do trzech rozbiorów Polski. Ostatni, trzeci rozbiór trwał od roku 1795, przez 123 lata, do roku 1918. W wyniku zaborów państwo polskie zostało wymazane z mapy Europy. Pomimo licznych powstań nie udało się Polsce odzyskać wolności. Dopiero światowy konflikt, w którym wzięły udział wszystkie mocarstwa zaborcze, stał się szansą na niepodległość. W I wojnie światowej Rosja opowiedziała się przeciwko sojuszowi Niemiec i Austro-Węgier, co spowodowało, że również na ziemiach Polski utworzyły się stronnictwa prorosyjskie i proaustriackie bądź proniemieckie. Istotnym czynnikiem zmieniającym układ sił politycznych w Europie było powstanie Rosji Sowieckiej.

11 listopada 1918 roku w miejscowości Compiĕgne, na północny-wschód od Paryża, przedstawiciele Niemiec podpisali rozejm, który oznaczał zakończenie I wojny światowej. Wcześniej rozpadło się państwo Habsburgów – Austro-Węgry i Sowieci zlikwidowali imperium rosyjskie. Wszystkie te zdarzenia dały Polakom asumpt do rozpoczęcia działań niepodległościowych. W Krakowie powstała Polska Komisja Likwidacyjna, w Lublinie rząd Ignacego Daszyńskiego. Rozbrajano garnizony niemieckie stacjonujące na terenach tzw. „Kongresówki”. Rozbrajano wojska okupacyjne, powstawało Wojsko Polskie, powołujące pod sztandary byłych legionistów, konspiratorów, członków Polskiej Organizacji Wojskowej, a także Polaków z armii byłych państw zaborczych.

10 listopada do Warszawy powrócił z internowania Komendant I Brygady Legionów Polskich, Józef Piłsudski. Powrócił jako mąż opatrznościowy, a Rada Regencyjna rozwiązała się, przekazując mu pełnię władzy państwowej i wojskowej. Piłsudski został mianowany Naczelnikiem Państwa. Powstała Druga Rzeczpospolita.

Po 123 latach niewoli narodowej i powstańczych zrywów wolnościowych Polska odzyskała niepodległość. Nadeszła upragniona wolność.

Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął (. . .). Kto tych krótkich dni nie przeżył, kto nie szalał z radości w tym czasie wraz z całym narodem, ten nie dozna w swym życiu największej radości. Cztery pokolenia czekały, piąte się doczekało. Od rana do wieczora gromadziły się tłumy na rynkach miast; robotnik, urzędnik porzucał pracę, chłop porzucał rolę i leciał do miasta, na rynek, dowiedzieć się, przekonać się, zobaczyć wojsko polskie, polskie napisy, orły na urzędach, rozczulano się na widok kolejarzy, ba, na widok polskich policjantów i żandarmów.

16 listopada 1918 roku Józef Piłsudski wysłał depesze do USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Niemiec, datowaną na 11 listopada, informującą o powstaniu niepodległego państwa polskiego. Państwo Polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd Polski zastąpi panowanie przemocy, która przez 140 lat ciążyła nad losami Polski. Jestem przekonany, że potężne demokracje Zachodu udzielą nam swojej pomocy i bratniego poparcia. Ostatecznie odrodzona Polska obejmowała 388 600 km2, czyli połowę terytorium z 1772 roku. Zjednoczony kraj składał się, wedle słów Żeromskiego, z „trzech nierównych połówek”. Przed władzami stanęło trudne zadanie ujednolicenia państwa, w którym istniały odmienne ustroje, prawa i przepisy, a nawet tory kolejowe.

Odzyskanie przez Polskę niepodległości było procesem wieloletnim i stopniowym. Byłe państwa zaborcze, przede wszystkim Rosja sowiecka, próbowały dokonać korekty granic nowo powstałego państwa polskiego i odzyskać ziemie utracone w listopadzie 1918 roku. Najważniejszym wydarzeniem, które przypieczętowało proces odzyskiwania przez Polskę suwerenności, była wojna polsko-sowiecka 1919–1921 roku, a przede wszystkim jej najważniejszy epizod militarny czyli Bitwa Warszawska, zwana powszechnie Cudem nad Wisłą. Wojnę bolszewicką zakończyło podpisanie 18 marca 1921 pokoju ryskiego, który wytyczył granicę polsko-radziecką. Do agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku traktat regulował stosunki pomiędzy II Rzecząpospolitą a RFSRR, a następnie (od 1922) z ZSRR.

***
Polakom niełatwo było wybrać jeden dzień, upamiętniający podniosły fakt, że nasz kraj stał się znowu wolny. Z punktu widzenia piłsudczyków najważniejszym wydarzeniem było przybycie Józefa Piłsudskiego z magdeburskiej twierdzy do Warszawy 10 listopada 1918 roku. Z kolei lewica przekonywała o znaczeniu utworzonego w Lublinie rządu Ignacego Daszyńskiego. Niemal co roku święto odbywało się innego dnia.

W roku 1926 był to 11 listopada. W Warszawie na Placu Saskim miała miejsce uroczysta defilada, a w archikatedrze św. Jana mszę świętą odprawił kardynał Aleksander Kakowski. Z okazji 11 listopada 1928 roku Plac Saski przemianowano na Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego. Tego roku uroczyście świętowano 10-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. W stolicy gmachy państwowe udekorowano girlandami i flagami narodowymi, a na Starym Mieście miał miejsce uroczysty pochód wojskowy.

Do 1936 roku święto obchodzono jednak 7 listopada – na pamiątkę utworzenia Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej. Dopiero w 1937 roku przesunięto obchody na 11 listopada. Przed drugą wojną światową dzień 11 listopada świętowano zatem tylko dwa razy. Podczas wojny i przez cały okres powojenny, aż do 1989 roku, obchody Święta Niepodległości były zakazane, a nieraz również brutalnie tłumione. W PRL ustanowiono Święto Odrodzenia Polski, obchodzone 22 lipca – w dzień podpisania manifestu PKWN – tymczasowego organu władzy powołanego w Lubblinie pod kontrolą Stalina, w 1944 roku.

Dopiero w 1989 roku Sejm RP przywrócił święto 11 listopada i ustanowił je dniem wolnym od pracy. Od tego czasu co roku w wielu miastach odbywają się oficjalne uroczystości, w których uczestniczą najwyżsi przedstawiciele władz świeckich i kościelnych. Mają miejsce parady i koncerty, a także Bieg Niepodległości, w którym startują również znane osobistości ze świata sportu, polityki i estrady. We współczesnej Polsce jest to najważniejsze święto państwowe i patriotyczne.
www.dzieje.pl

11 listopada 2018 to 100 rocznica Odrodzenia Polski.
Święto Niepodległości jest najważniejszym świętem państwowym również  dla każdego Polaka mieszkającego za granicą. Przynajmniej raz do roku w przestrzeni publicznej naszego miasta pokazujemy Polskę i Polonię multikulturowemu społeczeństwu Berlina. W tym dniu, na oficjalnych uroczystościach polonijnych powiewać będą polskie flagi, śpiewany będzie polski hymn narodowy, pieśni patriotyczne, słuchając poezji z okresu walki o wolność i niepodległość Ojczyzny.

Komentarze

komentarzy